Η Μονή Γηρομερίου

11°C

Στις δυτικές πλαγιές του όρους Φαρμακοβούνι ιδρύθηκε μεταξύ 1310 και 1320 ένα μοναστήρι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το μοναστήρι, άγνωστο για ποιο λόγο, ίσως από τις λέξεις ιερός ή γηραιόν ή γερό και μέρος, ονομάστηκε Μονή Γηρομερίου και μετατράπηκε σε σπουδαίο μοναστικό κέντρο. Στα μέσα του 16ου αιώνα, σύμφωνα με μαρτυρίες, στη μονή ζούσαν 300 περίπου μοναχοί.

Από την αρχή της ίδρυσής της, η Μονή Γηρομερίου υπαγόταν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και είχε στη δικαιοδοσία της 12 χωριά της περιοχής και τη γειτονική πόλη Φιλιάτες. Η παρουσία της έπαιξε εξέχοντα ρόλο στην οικονομική αλλά και στην πνευματική ζωή των κατοίκων αφού, μεταξύ άλλων, στο χώρο της υπήρχε ιερατική σχολή, ενώ με έξοδά της λειτουργούσαν σχολεία σε ορισμένα από τα γύρω χωριά.

Σήμερα, η Μονή Γηρομερίου είναι ένα από τα ελάχιστα μοναστήρια της Ηπείρου που εξακολουθούν να είναι επανδρωμένα και να λειτουργούν. Οι 3 μοναχοί που εγκαταστάθηκαν εδώ το 1989 φροντίζουν για τη συντήρηση και την αποκατάσταση των κτιρίων της, κάποια από τα οποία είχαν ερειπωθεί. Το καθολικό της, ο κεντρικός δηλαδή ναός, οικοδομήθηκε το 1568 με χορηγία του Βοεβόδα (διοικητή) της Ουγγροβλαχίας Οξυώτη ή Αξιώτη από το χωριό Πωγωνιανή των Ιωαννίνων, ενώ κάποια τμήματά του ανήκαν πιθανώς σε παλαιότερο ναό του 14ου αιώνα. Οι τοίχοι του είναι κοσμημένοι με τοιχογραφίες του 16ου και του 17ου αιώνα, έργα άγνωστου αγιογράφου. Στη μονή φυλάσσονται επίσης παμπάλαιες εικόνες και άλλα κειμήλια, ενώ διατηρείται και το ασκηταριό του ιδρυτή της, του όσιου Νείλου του Εριχιώτη. Όλα τα παραπάνω, η ιστορία, τα μνημεία, τα ιερά αντικείμενα όπως και η θέση της στα σύνορα σχεδόν με την Αλβανία, στη μέση μιας καταπράσινης πλαγιάς, συνηγορούν στο να επισκεφθεί κανείς την απόμερη αλλά ιστορική ιερατική κοινότητα.

Οδηγίες Πρόσβασης